آکادمی سلطنتی سوئد در استهکلم از صد و نه سال قبل و براساس وصیت نامه
آلفرد نوبل دانشمند بزرگ سوئدی به برجسته ترین فیزیکدانانی که بیشترین
خدمات را به بشریت ارائه کرده اند جایزه نوبل فیزیک اعطا می‌کند.
جایزه نوبل فیزیک، بزرگترین جایزه علمی دنیا از سال 1901 از سوی آکادمی
سلطنتی علوم سوئد به 187 فیزیکدان برحسته دنیا اعطا شده است.
برندگان
جایزه نوبل فیزیک در مدت 109 سال به شرح زیر هستند:
برای دیدن برندگان جوایز و دلیل اهدا جایزه به ادامه مطلب بروید.
1901- ویلهلم
کونراد رونتگن از آلمان برای کشف شگفت انگیز پرتوهای "ایکس"
1902-
هندریک لورنتز و پیتر زیمن از هلند به خاطر کشف تاثیر مغناطیسم درباره
پدیده های رادیواکتیوی
1903- آنتونی هنری بکوره از فرانسه - پیر و
ماری کوری از فرانسه/ لهستان به خاطر کشف مهمی که درباره پدبده های
رادیواکتیوی و ماده رادیوم انجام دادند
1904- جان ویلیام استروت
رایالیگ از انگلیس به خاطر کشف گاز آرگون
1905- فیلیپ ادوارد آنتون
فن لینارد از آلمان به خاطر تحقیقاتی که درباره پرتوهای کاتودی انجام داد.
1906- جوزف جان تامسون از انگلیس
1907- آلبرت آبراهام
میچلسون از آمریکا برای دستگاههای نوری و طیف‌سنج‌های دقیق
1908-
گابریل لیپمن از فرانسه برای کشف متد بازتولید رنگها به طور فوتوگرافی
برپایه پدیده تداخل نور
1909- گولیلمو مارکونی از ایتالیا و کارل
فردیناند براون از آلمان برای توسعه تلگراف بی سیم
1910- یوهانس
دیدریک وان در والس از هلند برای کشف حالت تعادل میان گازها و مایعات
(نیروی وان در والس)
1911- ویلهلم وین از آلمان برای کشف قوانینی
که پرتوهای گرمایی را تنظیم می کنند
1912- نیلز گوستاو دالن از
سوئد
1913- هیک کامرلینگ اونس از هلند برای تحقیقاتی که در عرصه
خواص ماده در دمای پایین و تولید هیلم مایع انجام داد.
1914- ماکس
فن لائو از آلمان برای کشف تفرق پرتوهای ایکس توسط کریستهالها
1915-
ویلیام هنری براگ و ویلیام لارنس براگ از انگلیس برای تجزیه ساحتار بلوری
به کمک دستگاههای پرتو ایکس
1916- جایزه ای اعطا نشد
1917-
چارلز گلاور برکلا از انگلیس برای کشف خصوصیات پرتوهای ایکس عناصر
1918-
مکس کارل ارنست لودویک پلانک از آلمان برای تلاشهایی که در عرصه گسترش
فیزیک انجام داد و به خاطر کشف انرژی کوانتومی (ثابت پلانک)
1919-
یوهانس استارک از آلمان
1920- چارلز ادوارد گولیام از سوئیس
1921-
آلبرت انیشتین آلمان/ سوئیس فیزیکدان برجسته تاریخ برای خدماتی که به
فیزیک نظری کرد و به خصوص رای کشف قانون اثر فوتوالکتریک
1922-
نیلز هنریک دوید بوهر از دانمارک برای تحقیقات در عرصه ساختار اتمها و
پرتوهایی که از آنها ساطع می شود
1923- رابرت اندروز میلیکان از
آمریکا
1924- کارل من گئورگ اشیگباهن از سوئد برای کشف طیف سنجی با
پرتوهای ایکس
1925- جیمز فرانک و گوستاو لودیک هرتز از آلمان برای
کشف قوانینی که برخورد یک الکترون روی یک اتم را تعیین می کنند
1926-
ژان باپتیس یری از فرانسه
1927- آرتور هولی کامپتون از آمریکا و
چارلز تامسون ریز ویلسون از انگلیس
1928- اون ویلانس ریچاردسون از
انگلیس برای کشف پدیده ترمیونیک
1929- لویی- ویکتور پی یر رایموند
دو برولی از فرانسه
1930- چاندراسکارا ونکاتا رامان از هند برای
کشف اثر گسترش نور
1931- در این سال جایزه ای اعطا نشد
1932-
وارنر کارل هایشبرگ از آلمان برای ایجاد مکانیک کوانتومی
1933-
اروین اشرودینگر از اتریش و پل آدرین مائوریس دیراک از انگلیس برای کشف
اشکال تولیدی جدیدی تئوری اتمی
1934- در این سال جایزه ای اعطا
نشد.
1935- جیمز چادویک از انگلیس برای کشف نوترون
1936-
ویکتور فرانس هس از تریش برای کشف پرتوهای کیهانی و کارل دیوید اندرسون
ازآمریکا برای کشف پوزیترون
1937- کلینتون جوزف دیوسون از آمریکا و
جورج پاگت تامسون از انگلیس برای کشف تجربی تفرق الکترونها از کریستالها
1938-
انریکو فرمی از ایتالیا برای کشف وجود عناصر جدید رادیواکتیوی و برای
ارتباط واکنشهای هسته ای حاصل از نوترونهای آهسته
1939- ارنست
اورلاندو لارنس از آمریکا
از 1940 تا 1942 به دلیل جنگ جهانی دوم
جایزه ای اعطا نشد
1943- اوتو استرن از آمریکا/ آلمان برای توسعه
متد پرتوهای مولکولی
1944- آزیدور آیساک رابی از آمریکا برای متد
رزونانس ثبت خواص مغناطیسی هسته های اتمها
1945- ولفگانگ ارنست
پائولی از اتریش برای کشف اصل پائولی
1946- پرسی ویلیامز بریجمن از
آمریکا برای اختراع دستگاه تولید فشارهای بی نهایت بالا و برای کشف در
عرصه فیزیک در فشار بالا
1947- ادوارد ویکتور اپلتون از انگلیس
1948-
پاتریک مینارد استوار بلاچت از انگلیس برای کشف در عرصه فیزیک هسته ای و
پرتوهای کیهانی
1949- هیدکی یوکاوا از ژاپن به خاطر مطالعات نظری
درباره نیروهای هسته ای
1950- سیسل فرانک پاول از انگلیس برای
توسعه متد عکسبرداری از فرایندهای هسته ای
1951- جان داگلاس کاک
کرافت از انگلیس و ارنست توماس سینتون والتون از ایرلند
1952-
فیلیکس بلچ از آمریکا/ سوئیس و ادورار میلز پورسل از آمریکا برای توسعه
متدهای جدید در اندازه گیری دقیق مغناطیس هسته ای
1953- فریتس
زرنیک از هلند برای توسعه متد کنتراست فازی و به خصوص برای اختراع
میکروسکوپ برپایه کنتراست فازی
1954- مکس بورن از انگلیس/ آلمان
غربی برای تحقیقات بنیادین در مکانیک کوانتومی و والتر بوث از آلمان غربی
برای توسعه متد انطباق
1955- ویلیز ائوجن لامپ از آمریکا برای کشف
ساختار پایینی طیف هیدروژن و پلیکارپ کوش از آمریکا برای تعیین دقیق لحظه
مغناطیسی الکترون
1956- ویلیام برادفورد شاکلی، جان باردین و والتر
هاسر براتین از آمریکا برای تحقیقات در عرصه نیمه هادیها و کشف اثر
ترانزیستورها
1967- چن نیگ یانگ و شونگ دائو لی از چین
1958-
پاول الکسیویچ چرنرکوف، ایلیا فرانک و ایگور یوگنیویچ تام از اتحاد جماهیر
شوروی سابق برای کشف اثر چرنکوف
1959- امیلیو جینو سگره از
ایتالیا/ آمریکا و اون چمبرلاین از آمریکا برای کشف آنتی پروتونها
1960-
دونالد آرتور گلاسر از آمریکا برای اختراع اتاق حباب
1961- رابرت
هافستادتر از آمریکا و رودولف لودویک موسبائر از آلمان غربی برای جذب
رزونانس پرتوهای گاما
1962- لیو داویدویچ لنداو از اتحاد جماهیر
شوروی سابق
1963- ائوجن پل ویگنر از آمریکا/ مجارستان و ماریا
جوپرت مایر از آلمان و یوهانس هانس دانیل جنسن از آلمان غربی برای کشف
ساختار هسته ای
1964- چارلز هارد تونس از آمریکا، نیکولای گنادیوچ
باسوف و الکساندر میخیالوویچ پروخوردوف از اتحاد جماهیر شوروی سابق برای
کار مهمی که در عرصه الکترونیک کوانتومی و توسعه نوسانگرها و تقویت کننده
های برپایه اصل میزر- لیزر انجام دادند
1965- سین- ایتیرو توموناگا
از ژاپن، ژولین اشوینگر و ریچارد فیلیپس فیمن از آمریکا برای کاری که در
عرصه الکترودینامیک کوانتومی و نتایج عمیق آن در فیزیک ذرات ابتدایی برجای
گذاشت
1966- آلفرد کاستلر از فرانسه
1967- هانس آلبرخ بث
از آمریکا برای توسعه تئوری واکنشهای هسته ای و تولید انرژی در ستارگان
1968-
لوئیس والتر آلوارز از آمریکا
1969- ماری گلمن از آمریکا
1970-
هانس اولوف گوستا آلففن از سوئد برای کشف در عرصه مغناطیس هیدرودینامیک و
کاربردهای آن رد فیزیک پلاسما و لوئیس ائوجن فیلیکس نیل از فرانسه برای
کشفهای مرتبط با آنتی فرومغناطیس که منجر به توسعه فیزیک حالت جامد شد
1971-
دنیس گابور از انگلیس
1972- جان باردین، لئون نیل کوپر و جان
رابرت اشریفر از آمریکا برای توسعه تئوری ابر رسانایی
1973- لئو
اساکی از ژاپن و ایوار جاویر از آمریکا و برایان دیوید جوزفسون از انگلیس
1974-
مارتین رایل و آنتونی هویش از انگلیس برای تحقیق در عرصه فیزیک نجوم
رادیویی
1975- ایج نیلز بوهر و بن روی موتلسن از دانمارک و لئو
جیمز رایان واتر از آمریکا
1976- بورتون ریشتر و ساموئل چائو چونگ
تینک از آمریکا برای کشف ذرات ابتدایی سنگین
1977- فیلیپ وارن
اندرسون از آمریکا، نویل فرانسیس موت از انگلیس و جان هاسبروک فن فلک از
امریکا برای تحقیقات نظری درباره ساختار الکترونیکی سیستمهای مغناطیسی
ناهنجار
1978- پیوتر لئونیدوویچ کاپیستا از اتحاد جماهیر شوروی
سابق و آرنو آلن پنزیاز و رابرت وودرو ویلسون ازآمریکا برای کشف پرتوهای
کیهانی عمق میکروامواج
1979- شلدون لی گلاشو از آمریکا، عبدوس سلام
از پاکستان و استون وینبرگ از آمریکا
1980- جیمز واتسون کرونین و
وال لاگسجون فیتچ از آمریکا
1981- نیکلاس بلومبرگن و آرتور لئونارد
شاولوا از آمریکا برای توسعه طیف سنجی لیزری و کای مان بوری اشیگباهن از
سوئد
1982- کنث گدز ویلسون از آمریکا
1983- سوبراهمانیان
چاندراسکار از آمریکا/ هند برای مطالعات نظری درباره فرایندهای فیزیکی که
در خصوص منشاء ساختار تکامل ستارگان توضیح می دهد و ویلیام آلفرد فوالر از
آمریکا
1984- کارلو روبیا از ایتالیا و سیمون وان در میر از هلند
1985-
کلاس فن کلیتسزینگ از آلمان غربی برای کشف اثر هال کوانتومی
1986-
ارنست روسکا از آلمان غربی برای کار بر روی الکترونیک نوری و طراحی اولین
میکروسکوپ الکترونیکی و گرد بینیگ هنریش روهرر از آلمان غربی برای طراحی
میکروسکوپ اسکنی با اثر تونل
1987- یوهانس گئورگ بدنورزاز آلمان
غربی و کارل الکساندر مولر از سوئیس برای کشف ابر رسانای سرامیکی
1988-
لئون مکس لیدرمن، ملوین شوارتط و جک اشتاینبرگر از آمریکا
1989-
نورمن فاستر رامسی از آمریکا برای اخحتراع متد میدانهای نوسانگرهای مجزا و
استفاده از آن در میزر هیدروژنی و دیگر اعتهای اتمی (میزر: تقویت ماکروویو
توسط پخش پرتو تحریک شده) و هانس گئورگ دهملت از آمریکا و ولفگانگ پل از
آلمان غربی
1990- جروم آیزات فرایدمن و هنری وی کندال از آمریکا و
ریچارد ادوارد تیلر از کانادا
1991- پی یر- ژیل دو ژنه از فرانسه
1992-
ژورژ شارپا از فرانسه
1993- راسل آلن هیولز و جوزف هوتون تیلر از
آمریکا برای کشف نوع جدیدی از اخترنماها این کشف راههای جدیدی را در عرصه
مطالعات مربوط به گرانش ارائه کرد.
1994- برترام برکهاوس از کانادا
و کلیفورد گلنوود شال
1995- مارتین لویس پرل از آمریکا و فردریک
راینز از آمریکا
1996- دیوید موریس لی، داگلاس دین اشروف و رابرت
کولمن ریچاردسون از آمریکا
1997- استیون چو از آمریکا، کلاد کوهن
تانودی از فرانسه و ویلیام دانیا فیلیپس از آمریکا
1998- رابرت بتس
لافلین از آمریکا، هورست لودویک استومر از آلمان و دانیل چی شو از آمریکا
1999-
ژراردو هوف و مارتیو ژاستینو گودرفرایدو ویلتمن از هلند برای ساختار
کوانتومی فعل وانفعالات الکترونی ضعیف در فیزیک
2000- ژورز
ایوانوویچ آلفروف از روسیه و هربرت کرومر از آلمان برای توسعه ساختارهای
مستقیم نیمه رساناهای استفاده شده در الکترونیک سرعت بالا و برای کار
درباره فناوری اطلاعات و ارتباطات و جک کلیر کیلبای از آمریکا برای اختراع
مدارات مجتمع و توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات
2001- اریک آلین
کورنل از آمریکا، ولفگانگ کترل از آلمان و کارل ادوین ویمن از آمریکا
2002-
ریموند دیویس از آمریکا و ماساتوشی کوشیبا از ژاپن برای شناسایی نوترونهای
کیهانی و ریکاردو جاکونی از ایتالیا/ آمریکا برای کشف منابع کیهانی
پرتوهای ایکس
2003- الکسی الکسیویچ آبریسکوسوف از آمریکا/ روسیه،
ویتالی لازارویچ گینزبورگ از روسیه و آنتومی جیمز لگت از آمریکا/ انگلیس
2004-
دیود گراس، هیو دیوید پولیتزر، فرناک ویلچک از آمریکا
2005- روی
جی. گلائوبر از آمریکا و جان ال. هال از آمریکا و تئودور ولفگانگ هانش از
آلمان
2006- جان کرامول کتر و جورج فیتسجرالد اسموت از آمریکا
2007-
آلبرت فرت از فرانسه و پیتر گرانبرگ از آلمان به پاس تحقیقاتی که منجر به
کشف مقاومت مغناطیسی قوی شد
2008- یویچیرو نامبو از موسسه انریکو
فرمی دانشگاه شیکاگو آمریکا به خاطر کشف مکانیزم شکست خود به خودی تقارن در
فیزیک اتمی و ماکوتو کوبیاشی از سازمان برخورد دهنده انرژی در تی سو کوبا
در ژاپن و توشی هیده ماسکوا از موسسه فیزیک نظری در دانشگاه کیوتو ژاپن
برای کشف منشا شکست تقارن که توانست موجودیت حداقل سه دسته از کوارک ها را
در طبیعت به اثبات برساند
2009- چارلز کائو به خاطر دستاورد بزرگش
در استفاده از فیبرها برای ارسال نور به منظور ایجاد ارتباطات نوری و
ویلارد بویل و جورج اسمیت از لابراتوار بل در ایالات متحده آمریکا به دلیل
ابداع مدار نیمه رسانای تصویری یا حسگرهای CCD
2010- "آندره گایم"
(Andre Geim) و "کنستانتین نووسلف" ( Konstantin Novoselov) هر دو از
دانشگاه منچستر انگلستان به خاطر آزمایشهای بزرگی که در زمینه کشف ماده
جدید گرافن انجام دادند.
نقل از آفتاب نیوز
دو سوال : ۲۰۱۱ کی بود؟ سوال دیگه این که در اون سال چرا جایزه ای اعطا نشد ؟